Naar inhoud gaan

Anale knobbeltjes

Het kan verontrustend zijn om ergens op uw lichaam een knobbeltje te vinden en dit geldt vooral als het gaat om een bultje bij de anus. Mensen schamen zich vaak om te praten over jeukende bulten bij de anus of een pijnlijke bult op of naast de anus, maar het is belangrijk om deze symptomen niet te negeren.

Er is een grote verscheidenheid aan mogelijke oorzaken van een knobbeltje bij uw anus en de meeste zijn behandelbaar. Om de beste kans op volledig herstel te hebben, is een vroege diagnose essentieel.

Op deze pagina worden enkele van de meest voorkomende oorzaken van anale knobbeltjes behandeld, op wat voor soort symptomen u moet letten en er wordt ook informatie gegeven over de diagnose en mogelijke behandelingen.

Oorzaken van anale knobbeltjes

Een breed scala aan verschillende factoren kan de ontwikkeling van  van anale knobbeltjes veroorzaken. Het uiterlijk, het gevoel, de locatie en de bijbehorende symptomen kunnen u helpen de oorzaak van het kleine knobbeltje op uw anus te bepalen. Het is echter belangrijk om een afspraak te maken met een arts voor een nauwkeurige diagnose. Dit zal u in staat stellen om de beste behandeling te vinden.

He­mor­roïden (aambeien)

Een van de meest voorkomende redenen voor het hebben van jeukende bulten rond uw anus is he­mor­roïden. Ze staan ook bekend als aambeien, dit zijn vergrote bloedvaten die zich binnenin of buiten uw anus kunnen ontwikkelen. Hoe ziet een aambei eruit? Ze kunnen eruitzien en aanvoelen als een knobbeltje ter grootte van een erwt bij de anus of rond de randen ervan. 

Naast de perianale knobbel zelf, zijn er een aantal andere symptomen waar u last van kunt hebben als u aambeien heeft. Dit zijn onder meer:

  • Bloeden bij het poepen (het bloed is meestal helderrood)
  • Pijn of jeuk in het gebied
  • Slijm op het toiletpapier na de stoelgang
  • Het gevoel hebben alsof u na het poepen nog steeds moet poepen

He­mor­roïden en de bijbehorende knobbeltjes in het rectum, een bobbel bij de anus of onder de huid rond de anus kunnen het gevolg zijn van verschillende factoren. Ze kunnen bijvoorbeeld komen door inspanning als u naar het toilet gaat (vaak bij constipatie), het tillen van zeer zware voorwerpen en zelfs doordat het anale kanaal op natuurlijke wijze verzwakt naarmate u ouder wordt. Aambeien komen ook vaak voor tijdens de zwangerschap en na de bevalling.

U vraagt zich misschien af hoelang een aambei blijft. Het goede nieuws is dat de rode of paarse knobbeltjes op de anus van hemorroïden verdwijnen normaal gesproken binnen een paar dagen of weken na thuisbehandelingen (zie de rubriek Behandeling hieronder). In ernstigere gevallen kunt u echter een ziekenhuisbehandeling overwegen.

Er zijn een aantal chirurgische en niet-chirurgische opties beschikbaar, evenals zalf. Uw arts kan u adviseren over de beste handelswijze in uw situatie.

Anale fissuren

Een knobbeltje in de anus als gevolg van een anale fissuur kan ontstaan wanneer kleine wonden, scheuren, zweren of laesies optreden in of rond de anus. Ongeveer een op de tien mensen krijgt ooit dergelijke verwondingen. De verwondingen zijn meestal het gevolg van schade aan het slijmvlies van het anale kanaal of de anus.

Dit kan gebeuren als gevolg van constipatie (bij bijzonder harde of grote ontlasting), aanhoudende diarree of een inflammatoire darmziekte. Het kan ook te wijten zijn aan zwangerschap of bevalling, en zelfs aan het hebben van ongewoon strakke anale sluitspieren.

Andere veelvoorkomende symptomen van een anale fissuur zijn een scherpe pijn tijdens de stoelgang, een diepe brandende pijn na het poepen (die enkele uren kan aanhouden) en bloedingen als u poept (meestal is het bloed helderrood). U ziet bijvoorbeeld bloed bij het afvegen van de anus.

Als u vermoedt dat u last hebt van een anale fissuur, is het raadzaam om een arts te raadplegen. De meeste laesies genezen binnen een paar weken. Afhankelijk van de oorzaak, kunnen ze echter terugkomen. In sommige hardnekkige gevallen, waarin huismiddeltjes en medicatie niet voldoende zijn, zijn er chirurgische opties beschikbaar.

Anale huidplooien

Een huidplooi is een verzameling overtollige huid. Als die zich vormt rond de anus of het rectum, worden dat anale huidplooien genoemd. Ze zijn een goedaardig en veelvoorkomend probleem en voelen vaak als een klein bobbeltje op de anus dat dezelfde kleur heeft als uw huid (of iets donkerder).

Er zijn veel mogelijke redenen waarom iemand anale huidplooien zou kunnen krijgen. Enkele van de meest voorkomende zijn:

  • Irritatie of wrijving (bijvoorbeeld door strakke kleding, lichaamsbeweging of langdurig zitten)
  • Ziekte van Crohn
  • Constipatie en inspanning bij het poepen
  • Diarree (vanwege de zure aard van ontlasting en vaker afvegen met ruw, droog toiletpapier)
  • Als bijwerking na hemorroïden of andere aandoeningen zoals anale fissuren

In de meeste gevallen zijn ze niet pijnlijk en bloeden ze niet. Het is zo dat sommige mensen zelfs niet eens merken dat ze ze hebben.

In andere gevallen kunnen anale huidplooien jeuken, gevoelig zijn of ongemakkelijk aanvoelen. Als dat het geval is, kunnen ze door een medicus met behulp van technieken zoals cryochirurgie, schaarexcisie en elektrocauterisatie worden verwijderd. 

Het is van vitaal belang dat u niet zelf probeert deze huidplooien – of enig ander type anusbultje – te verwijderen. Dit kan erg pijnlijk zijn en leiden tot complicaties zoals een infectie.

Perianaal hematoom

Als u een pijnlijk paars knobbeltje of blauw bultje bij uw anus hebt dat wel een blauwe plek lijkt, dan hebt u mogelijk een perianaal hematoom. Dit ontwikkelt zich wanneer er in het anale gebied bloed lekt uit een gebarsten bloedvat, wat zich onder het huidoppervlak verzamelt. Het bloed kan dan gaan stollen, wat de aandoening pijnlijker kan maken. 

Een perianaal hematoom kan klein zijn, ongeveer een centimeter breed of zo groot als een golfbal. Hoe groter de knobbel, hoe groter de kans dat hij pijn en ongemak veroorzaakt. Ze houden meestal een week of twee aan, hoewel het langer kan duren voordat de werkelijke perianale knobbel volledig is verdwenen.

Omdat de bloedvaten in dit gebied klein en drukgevoelig zijn, zijn er veel verschillende factoren die ervoor kunnen zorgen dat ze barsten. Als zodanig kan zich een perianaal hematoom ontwikkelen als gevolg van activiteiten zoals:

  • Chronische constipatie
  • Zwangerschap en bevalling
  • Tillen van zeer zware voorwerpen
  • Hevig hoesten of niezen
  • Letsel 
  • Invasieve medische procedures of chirurgie
  • Langdurig zitten

De belangrijkste symptomen waarop u moet letten, zijn een paars knobbeltje op de anus, pijn en gevoeligheid voor druk, zwelling en moeite met zitten. Er kan ook bloeding optreden, maar dat gebeurt gewoonlijk nadat de initiële anale knobbeltjes zich hebben ontwikkeld.

In de meeste gevallen geneest een perianaal hematoom vanzelf. Als u er echter eentje hebt die bijzonder groot of pijnlijk is, kunnen artsen aanbevelen deze te laten leeglopen of een deel van het bloed te verwijderen met een spuit.

Anale wratten

Anale wratten zijn een soort genitale wratten die in en rond de anus worden aangetroffen. Ze zijn over het algemeen vrij klein en veroorzaken meestal geen pijn of ongemak.

Het is zo dat sommige mensen zich misschien niet eens realiseren dat ze ze hebben. Dus als u een klein, wit knobbeltje op uw anus ontdekt, maar geen andere symptomen hebt, kunnen het anale wratten zijn.

In het geval dat ze groter worden, kunnen anale wratten jeuken of irriteren. Er is ook een risico dat ze zich verspreiden naar de geslachtsorganen, wat kan resulteren in een knobbeltje tussen de vagina en de anus of wratten op de vulva, cervix, penis of het scrotum.

Anale wratten worden veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV), een seksueel overdraagbare aandoening. Het kan worden overgedragen door elk huid-op-huidcontact met het geïnfecteerde gebied.

Er zijn een aantal manieren waarop anale wratten kunnen worden behandeld, waaronder een crème of vloeistof op het gebied aanbrengen, de wratten bevriezen en een operatie ondergaan om ze te verwijderen.

Molluscum contagiosum

Een andere virale ziekte die anale knobbeltjes kan veroorzaken, is molluscum contagiosum. Het resulteert in laesies die bekend staan als papels op de huid, die in kleur kunnen variëren, maar meestal glad, stevig en gewelfd van vorm zijn. Ze kunnen jeuken, maar het is onwaarschijnlijk dat ze pijn veroorzaken.

In de meeste gevallen verdwijnt molluscum contagiosum vanzelf, maar dit kan enkele maanden duren. Het virus is besmettelijk en door op die plekken te knijpen of te krabben, kan het zich verder op uw lichaam verspreiden.

Er zijn enkele behandelingen die een arts kan aanbevelen, variërend van medicinale crèmes en zetpillen tot kleine procedures om de knobbeltjes te verwijderen.

Puistjes

Een niet ernstige aandoening die kan leiden tot anale knobbeltjes zijn puistjes. Die voelen in het algemeen aan als een zacht knobbeltje op de anus dat niet pijnlijk is. Ze vormen zich meestal wanneer dode huidcellen en talg zich ophopen in de poriën in de huid, die zich vervolgens vullen met pus (vergelijkbaar met plekken die u elders op uw lichaam kunt vinden).

Hoewel ze meestal niet pijnlijk zijn, kan irritatie van het gebied ervoor zorgen dat puistjes pijnlijk of ongemakkelijk aanvoelen.

Het goede nieuws is dat anale puistjes vrij gemakkelijk vanzelf verdwijnen. Het beste advies is om het gebied schoon en droog te houden en harsen of scheren te vermijden, omdat dit de huid zal irriteren.

Probeer ten slotte niet om de puistjes uit te knijpen, want dit kan leiden tot een infectie en de situatie verergeren.

Anale kanker

Als u een hard bultje onder de huid, in de nabijheid van uw anus vindt, is het begrijpelijk dat u uzelf zorgen gaat maken om kanker. Het eerste punt om op te merken is dat anale kanker een zeldzame ziekte is, dus het is waarschijnlijker dat anale knobbeltjes het resultaat zijn van andere aandoeningen, zoals hierboven besproken.

Dat gezegd hebbende, maakt het vroegtijdig opsporen van elke vorm van kanker het beter te behandelen. Daarom, als u uzelf zorgen maakt over een anale knobbel wegens kanker, is het belangrijk om dit zo snel mogelijk te laten nakijken door een arts.

Er is anale kanker die soms geen symptomen vertoont of symptomen die vergelijkbaar zijn met andere aandoeningen zoals aambeien. De meest voorkomende tekenen waar u op moet letten, zijn:

  • Pijn en jeuk rond de anus
  • Bloed dat uit de anus stroomt
  • Slijm dat uit de anus komt
  • Kleine anale knobbeltjes
  • Ontlastingsincontinentie 
  • Een behoefte om vaker te poepen en onvastere ontlasting

Als het vroeg wordt ontdekt, is anale kanker tegenwoordig meestal te behandelen. De belangrijkste behandeling van de ziekte is chemoradiatie of chemoradiotherapie, een combinatie van radiotherapie en chemotherapie. 

Een operatie kan ook een optie zijn, afhankelijk van de omstandigheden en een gespecialiseerd zorgteam zal een behandelplan opstellen dat bij u past. 

Diagnose

Als u naar de huisarts gaat wegens anale knobbeltjes, zal hij normaal gesproken beginnen met het stellen van vragen over uw symptomen, toiletgewoonten en andere relevante factoren. In veel gevallen zal hij uw anus ook visueel willen onderzoeken. Dit is vaak voldoende om het probleem te diagnosticeren, maar het kan ook nodig zijn om een lichamelijk onderzoek uit te voeren.

Er zijn een paar verschillende methoden waarmee een arts een rectaal onderzoek kan uitvoeren. Het kan zijn dat er een ingesmeerde, gehandschoende vinger in de anus wordt ingebracht om te controleren op afwijkingen. Anderzijds, als u een knobbeltje in het rectum hebt, zal hij een camera willen inbrengen om dit beter te bekijken. 

Veel mensen schamen zich bij het vooruitzicht om met hun huisarts te praten over knobbeltjes bij de anus of hiervoor diagnostische tests te laten doen. Hoewel dergelijke gevoelens normaal zijn, is het belangrijk dat ze de diagnose en behandeling niet in de weg staan. In bijna elke situatie geeft vroege detectie u een grotere kans op een volledig en snel herstel. 

Onthoud dat een dokter gewend is om patiënten met anale knobbeltjes en andere dergelijke aandoeningen te zien. Hij zal ervoor zorgen dat u uzelf zich tijdens uw afspraak op u gemak voelt en u wordt altijd met respect en waardigheid behandeld.

Vergeet niet dat u om een mannelijke of vrouwelijke arts kunt vragen om eventuele onderzoeken te doen, afhankelijk van waardoor u uzelf meer op uw gemak voelt. Als het helpt, mag u ook iemand meenemen voor morele steun.

Behandeling van anale knobbeltjes

Zoals hierboven besproken, zijn er veel verschillende behandelingen beschikbaar voor anale knobbeltjes. Uw arts zal de juiste handelwijze voorschrijven, afhankelijk van de exacte diagnose. Dit kan van alles zijn, van een medicinale of pijnstillende zalf, zetpillen, laxeermiddelen of een chirurgische ingreep. 

Naast medische behandeling zijn er verschillende remedies die u kunt gebruiken om anale knobbeltjes die veroorzaakt worden door constipatie, hemorroïden, anale inscheuring en dergelijke factoren te voorkomen of te behandelen. Ze omvatten eenvoudige veranderingen in levensstijl en huismiddeltjes, zoals:

  • Veel vezels eten als onderdeel van een uitgebalanceerd dieet (zoals bruine rijst, volkoren pasta, peulvruchten, fruit en groenten)
  • Zes tot acht glazen water per dag drinken om ervoor te zorgen dat u gehydrateerd blijft
  • Regelmatige lichaamsbeweging en de hele dag actief blijven
  • Vermijd langdurig zitten
  • De aandrang om te poepen niet negeren
  • Niet inspannen bij het poepen
  • Pijnstillers nemen om ongemak te verlichten
  • Een mild laxeermiddel nemen
  • Een warm bad nemen om het gebied te kalmeren en jeuk te verlichten
  • Vochtig toiletpapier in plaats van droog gebruiken, om irritatie van de huid te voorkomen
  • Het gebied schoon en droog houden
  • Gebruik van een koud kompres op het aangedane gebied
  • Zitten op een donutvormig kussen in plaats van op een hard oppervlak

Vaak gestelde vragen over anale knobbeltjes

Wanneer moet u naar de dokter gaan voor anale knobbeltjes?

Als algemene regel is het aan te bevelen om een dokter te bezoeken als u een voelbaar knobbeltje in de anus hebt. In de overgrote meerderheid van de gevallen is het waarschijnlijk goedaardig, maar het is het beste om zekerheid te hebben door een officiële diagnose te laten stellen. Laat u er niet van weerhouden door schaamte of angst om de tijd van de huisarts te verspillen om een afspraak te maken.

Over welke symptomen van anale knobbeltjes moet ik me zorgen maken?

Als u anale knobbeltjes hebt, ervaart u waarschijnlijk ook andere symptomen. Over vele daarvan hoeft u uzelf geen zorgen te maken. Echter, als u een van de volgende symptomen hebt, moet u onmiddellijk een arts raadplegen:

  • Doorlopende of hevige bloedingen
  • Intense pijn die zich uitbreidt of erger wordt
  • Bredere bijkomende symptomen zoals koorts, zwelling en roodheid
  • Onverklaarbare veranderingen in de stoelgang 
  • Pus-achtige afscheiding uit de anale knobbeltjes