Naar inhoud gaan

Anale pijn

Het hebben van een anale zweer of anale pijn is een veel voorkomende gezondheidsklacht, maar toch vinden veel mensen het ongemakkelijk om erover te praten. In de meeste gevallen is de oorzaak van anale pijn goedaardig – zelfs als u rectale bloedingen hebt.

Omdat er echter veel zenuwuiteinden in dit deel van het lichaam zitten, kan de pijn zelf ernstig zijn. Als zodanig kunt u merken dat symptomen zoals pijn van aambeien of fistels een aanzienlijk negatieve impact op de kwaliteit van uw leven hebben. Gelukkig zijn er veel manieren om anale pijn te verlichten, of u nou pijnstilling voor he­mor­roïden nodig hebt of dat er een anale fissuur moet worden verzacht. 

Op deze pagina worden enkele van de meest voorkomende oorzaken van anale pijn, evenals de symptomen om op te letten en de beschikbare behandelingsopties behandeld.

Oorzaken van anale pijn

Er zijn veel verschillende mogelijke oorzaken van anale pijn. De specifieke symptomen die u ervaart, zullen helpen bepalen wat er achter die van u zit, hoewel het belangrijk is om met een arts te praten om een nauwkeurige diagnose te krijgen.

Dit zal op zijn beurt indiceren wat het beste behandelingstraject is voor u om te herstellen van de anale pijn.

Pijn van he­mor­roïden/ aambeien

Een veelvoorkomende oorzaak van anale pijn zijn he­mor­roïden. Ze staan ook bekend als aambeien, dit zijn ontstoken en gezwollen aderen die aanvoelen als knobbeltjes in of rond het rectum of de anus. Er zijn veel redenen waarom u aambeien kan krijgen, waaronder:

  • Chronische constipatie 
  • Inspanning of te hard persen bij het poepen
  • Iets heel zwaars optillen
  • Ten gevolge van zwangerschap of bevalling
  • Spierzwakte door veroudering

Naast pijn van he­mor­roïden, zijn andere mogelijke symptomen van aambeien onder meer zwelling rond de anus, helderrood bloed na stoelgang, slijm op het toiletpapier na het afvegen van uw billen en het gevoel dat u nog steeds moet poepen nadat u al naar het toilet bent geweest. 

In de meeste gevallen zullen aambeien na een paar dagen vanzelf verdwijnen. Als u echter ernstige pijn van he­mor­roïden hebt of u merkt dat u erg veel bloedt na gebruik van het toilet, dan kunt u het beste een arts raadplegen.

Zelfs in minder ernstigere gevallen, kan het helpen om een crème tegen de pijn van aambeien of zetpillen te krijgen die u in het rectum inbrengt, om het gebied te kalmeren en de jeuk te verminderen. U kunt ook een pijnstiller voor aambeien nemen als het een impact heeft op uw kwaliteit van leven.

Pijn van he­mor­roïden/ aambeien

Een anale fissuur is een scheur, laesie of anale zweer in het slijmvlies van de dikke darm of de gevoelige huid rond de anus. In sommige gevallen is de breuk in de huid diep genoeg om het onderliggende spierweefsel bloot te leggen. Dit kan bijzonder pijnlijk zijn en het kan dan ook langer duren om te genezen, zeker als een ontstoken wond ontstaat.

De meest voorkomende symptomen van een anale zweer of fissuur zijn:

  • Een scherpe pijn bij het poepen
  • Een diepe, brandende pijn na de ontlasting (dit kan enkele uren aanhouden)
  • Bloeden tijdens de stoelgang
  • Afhankelijk van de exacte locatie kunt u mogelijk een zichtbare scheur in de huid zien

Er zijn een aantal verschillende redenen waarom u een anale fissuur zou kunnen krijgen. De verwonding wordt vaak veroorzaakt door constipatie als gevolg van het passeren van bijzonder grote of harde ontlasting die het slijmvlies van het anale kanaal beschadigt.

Een anale zweer kan ook het gevolg zijn van ernstige diarree, een inflammatoire darmziekte, een soa of van inspanning tijdens de bevalling.

Wat de oorzaak ook is, normaal gesproken kunt u zonder behandeling van dit soort anale pijn herstellen. Dat gezegd hebbende, kan het krijgen van pijnstillers u uzelf meer comfortabel laten voelen. Dus schaamt u zich niet om naar de dokter te gaan.

Uw huisarts kan ook een snelle controle uitvoeren om er zeker van te zijn dat het niet iets ernstigers is.

Constipatie

Constipatie is een andere veelvoorkomende reden voor het ervaren van anale pijn. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, betekent constipatie niet per se dat u helemaal niet poept. De symptomen zijn onder meer:

  • Minder dan drie keer per week poepen
  • Passerende ontlasting die groot, droog, hard of klonterig is
  • Inspanning en/of pijn voelen bij het poepen
  • Buikpijn hebben
  • Een opgeblazen gevoel hebben

De aandoening kan ook leiden tot andere gerelateerde gezondheidsproblemen, zoals een anale zweer of pijnlijke aambeien, dus het is belangrijk om deze symptomen niet te negeren.

Er is een zeer breed scala aan mogelijke oorzaken van constipatie bij volwassenen, dus het kan moeilijk zijn om de specifieke reden achter die van u te achterhalen. Enkele van de meest voorkomende oorzaken zijn:

  • Een gebrek aan vezels in uw dieet
  • Uitdroging of niet voldoende drinken
  • Inactiviteit (bijvoorbeeld de hele dag zitten en niet sporten)
  • Stress, depressie en angst
  • Naar het toilet gaan uitstellen als u wel de aandrang voelt
  • Bijwerkingen van bepaalde medicijnen
  • Zwangerschap en bevalling
  • Veranderingen in uw levensstijl of reizen
  • Andere medische aandoeningen

In de overgrote meerderheid van de gevallen is het mogelijk om met constipatie om te gaan door eenvoudige veranderingen in uw dieet en levensstijl (zie de rubriek Behandeling hieronder). Als alternatief kan een apotheker een geschikt laxeermiddel voorstellen om de zaken te versnellen.

Als u langdurig last hebt van constipatie of een opgeblazen gevoel, bloed in uw ontlasting opmerkt of andere symptomen ervaart, zoals vermoeidheid of gewichtsverlies, neem dan contact op met uw dokter.

Andere medische aandoeningen

In sommige ernstige gevallen kan anale pijn worden veroorzaakt door een ernstigere medische aandoening. Als u bijvoorbeeld een constante kloppende pijn hebt, een anale zweer opmerkt die pus uitscheidt of andere symptomen zoals koorts ervaart, dan kunt u last hebben van een perianale fistel, mogelijk als gevolg van een ontsteking in een anaalklier. Fistels zijn gevaarlijk, deze vereisen vaak een operatie, dus het is van vitaal belang om snel medisch advies in te winnen wanneer u een anale fistel verdenkt. 

Andere medische aandoeningen die anale pijn kunnen veroorzaken, zijn onder meer:

  • Levator ani-syndroom (als de spieren rond de anus spasmen vertonen)
  • Proctitis (ontsteking van het slijmvlies van het rectum)
  • Perianaal abces (een ontsteking waarbij zich pus ophoopt in het diepe weefsel rond de anus)
  • Infectie
  • Ziekte van Crohn (een type inflammatoire darmaandoening)
  • Fecale impactie (vaak als gevolg van chronische constipatie)
  • Blessure of trauma

Vanwege dit brede scala aan mogelijke oorzaken is het, als de anale pijn die u hebt ernstig is of na een paar dagen niet beter wordt, verstandig om er met uw huisarts over te praten. Hij/Zij kan tests uitvoeren om te controleren of u niet aan een ernstigere medische aandoening lijdt – of u kunt onmiddellijk met de behandeling beginnen als dat wel het geval is.

Diagnose

Veel mensen schamen zich bij de gedachte om met een arts te praten over anale pijn. Dit is gewoon. Het is echter belangrijk dat u uzelf er niet door laat weerhouden om medische hulp te zoeken wanneer u die nodig hebt.

Of u nu een anale zweer, pijnlijke he­mor­roïden, anale laesies of constipatie hebt, uw arts zal al vaker gevallen hebben behandeld die vergelijkbaar zijn met die van u. U kunt er zeker van zijn dat hij/zij alles zal doen om ervoor te zorgen dat u uzelf op uw gemak voelt. De arts zal ook uw zorgen met waardigheid en respect behandelen.

Bespreek de symptomen met een arts

In de meeste gevallen zal uw huisarts eerst met u willen praten over uw symptomen. Dit kan inhouden dat er aan u enkele persoonlijke vragen worden gesteld over uw toiletgewoonten en het soort pijn dat u hebt.

Lichamelijk onderzoek

Afhankelijk van de aard van uw aandoening kan de arts ook lichamelijk onderzoek willen doen. Dit kan een eenvoudig visueel uitwendig onderzoek zijn of, indien nodig, zal hij/zij een inwendig rectaal onderzoek willen doen.

Een rectaal onderzoek houdt in dat de huisarts een ingesmeerde, gehandschoende vinger in de anus inbrengt om te controleren op afwijkingen. Tijdens de procedure lig u op uw zij. Als uw pijn ernstig is, kan de arts het gebied mogelijk eerst verdoven om uw ongemak te minimaliseren.

U kunt aangeven of u liever hebt dat een man of vrouw u onderzoekt. U kunt er ook voor kiezen om een vriend of familielid bij u te hebben voor morele steun als dat helpt.

De afspraak met de arts is ook een goed moment om al uw vragen te stellen over anale pijn, rectale gezondheid, constipatie of andere gerelateerde onderwerpen.

Of u nou aan uw arts wilt vragen: “Jeuken he­mor­roïden?”, hoe constipatie kan worden verlicht of wat de beste pijnstiller voor aambeien is, hij/zij kan gedetailleerd, gepersonaliseerd en vertrouwelijk advies geven om u te helpen.

Behandeling van anale pijn

De specifieke behandeling die u wordt voorgeschreven, hangt af van de exacte oorzaak van uw anale pijn. Een arts zal waarschijnlijk een crème of zetpillen aanbevelen om de pijn  van aambeien te verzachten of te verlichten, veranderingen in dieet en levensstijl om constipatie te verhelpen of antibiotica voorschrijven als u een geïnfecteerde anale zweer of gelijkaardige aandoening hebt.

In het geval dat u lijdt aan ernstige pijn van he­mor­roïden, aanhoudende anale fissuren of andere, ernstigere problemen, kan een chirurgische behandeling ook een mogelijkheid zijn.

Veranderingen in dieet en levensstijl

Naast een medische behandeling, kan uw huisarts u aanraden om bepaalde veranderingen in uw dieet en levensstijl aan te brengen om u te helpen herstellen van anale pijn. Dit zijn bijvoorbeeld:

  • Veel water drinken (probeer elke dag zes tot acht glazen te drinken)
  • Meer vezels aan uw dieet toevoegen (zoals peulvruchten, vers fruit en groenten, volkoren pasta, bruine rijst en haver)
  • Regelmatig aan lichaamsbeweging doen (zelfs gewoon een wandeling maken zal helpen)
  • Vermijd langdurig zitten
  • De aandrang om te poepen niet negeren
  • Geen inspanning bij gebruik van het toilet

Probeer huismiddeltjes

Er zijn ook een aantal eenvoudige huismiddeltjes die u kunt proberen die kunnen helpen om de pijn van een anale zweer of haemorrhoïodes te verlichten. Enkele van de nuttigste suggesties zijn:

  • Een warm bad nemen om de jeuk te verlichten 
  • Een schone doek in ijswater doen en uitwringen en dan tegen het gebied houden
  • In plaats van droog vochtig toiletpapier gebruiken bij het afvegen van uw billen
  • Het gebied schoon en droog houden

Vaak gestelde vragen over anale pijn

Jeuken aambeien? 

Ja, dat kan. Het is zo dat een jeukende anus een kenmerkend symptoom is van he­mor­roïden. Alhoewel ze niet per se pijnlijk zijn, kunnen ‘s nachts jeukende aambeien frustrerend zijn als ze u uit uw slaap houden.

Is anale pijn een teken van anale kanker?

In uiterst zeldzame gevallen kan anale pijn een symptoom zijn van anale kanker. Andere symptomen van deze zeldzame ziekte zijn onder meer bloedingen uit de anus, kleine knobbeltjes in en rond de anus, darmincontinentie en afscheiding van slijm uit de anus.

Deze symptomen zijn vaak vergelijkbaar met die van de hierboven genoemde aandoeningen, zoals een anale zweer of aambeien, wat nog een reden is waarom het belangrijk is om naar de dokter te gaan als u ze ervaart. Door kanker vroegtijdig op te sporen, hebben patiënten de meeste kans op volledig herstel.

Wanneer moet ik naar de dokter voor anale pijn?

Mensen zijn vaak terughoudend om een arts te bezoeken met betrekking tot anale pijn. Dit komt deels door schaamte, maar kan ook uit de angst voortkomen dat u de tijd van de huisarts verspilt. U hoeft uzelf echter over geen van beide zorgen te maken. Als grove richtlijn dien u met een arts te praten als een van de volgende criteria van toepassing is:

  • Uw symptomen verbeteren niet na een paar dagen
  • U hebt ernstige pijn vanwege he­mor­roïden of van een flinke anale zweer
  • U hebt anale pijn die steeds terugkomt
  • U ervaart andere symptomen, zoals koorts of gewichtsverlies
  • U bloedt hevig of doorlopend uit uw anus

Bij twijfel is het altijd beter om een afspraak te maken. Zelfs als u enkel wat advies en een crème tegen de pijn van aambeien krijgt, is de gemoedsrust hebben dat uw anale pijn geen teken is van iets ernstigs, het zeker waard.

Wat kan de oorzaak zijn van anale jeuk ’s nachts?

Er zijn een paar verschillende redenen waarom u ’s nachts anale jeuk kunt ervaren. Ten eerste bent u zich misschien gewoon meer bewust van het gevoel als u in bed ligt, omdat er dan minder andere prikkels zijn om u ervan af te leiden. He­mor­roïden komen veel voor en als u ’s nachts jeukende aambeien hebt, kunnen de volgende tips helpen:

  • Veeg niet te hard af als u naar het toilet gaat, dit kan de huid irriteren
  • Vermijd het eten van zeer gekruid voedsel
  • Als u last hebt van nachtelijk zweten, kan dit ook de huid irriteren. Probeer dus de slaapkamer koel te houden en een losse, ademende pyjama te dragen

Hoelang duurt anale pijn?

Helaas is er geen eenvoudig antwoord op deze vraag. Het hangt sterk af van de specifieke oorzaak van uw anale pijn en hoe ernstig uw toestand is. Meestal gaat het na een paar dagen beter met de constipatie en pijn vanwege he­mor­roïden , terwijl een anale zweer of fissuur pas na enkele weken heelt. Bij al deze aandoeningen kan het herstel in sommige gevallen echter langer duren.

U kunt helpen om de zaken te versnellen door het bovenstaande advies over voeding en levensstijl op te volgen, en ook door te voorkomen dat u rond uw anus krabt of in dit gebied geparfumeerde producten (zoals douchegel) gebruikt. Zo kunt u voorkomen dat de wond niet dichtgaat. Het is ook belangrijk om het tussen uw billen schoon en droog te houden, omdat dit u de beste kans geeft om snel en soepel te genezen.