Constipatie
Constipatie is een zeer veel voorkomende gezondheidsaandoening die bijna iedereen op een bepaald moment in zijn leven zal ervaren. Er zijn veel verschillende factoren die constipatie kunnen veroorzaken en het kan ontstaan als gevolg van (of naast) andere medische problemen, zo kunnen bijvoorbeeld constipatie en aambeien vaak samen voorkomen.
Gelukkig zijn er ook veel eenvoudige stappen die u kunt nemen om constipatie te behandelen en veranderingen in uw levensstijl die helpen voorkomen dat dit optreedt.
Op deze pagina worden enkele van de meest voorkomende symptomen en oorzaken van constipatie, evenals zowel natuurlijke als medische behandelings- en preventiemogelijkheden besproken.
Lees verder om meer te weten te komen over:
Oorzaken van constipatie
Constipatie kan een breed scala aan oorzaken hebben en in sommige gevallen is het misschien niet mogelijk om precies vast te stellen wat die van u heeft veroorzaakt. Het kan inderdaad een combinatie zijn van verschillende problemen. Veel van de eraan bijdragende factoren hebben betrekking op etensresten die te langzaam door uw lagere spijsverteringsstelsel bewegen (bijvoorbeeld wanneer u een tekort aan vezels in uw dieet hebt).
Anderzijds kan het zijn dat bij u de ontlasting niet efficiënt door het rectum kan gaan (bijv. bij constipatie vanwege hemorroïden).
Hieronder staan enkele van de meest voorkomende oorzaken van constipatie.
Factoren in het dieet
Het voedsel dat u eet, heeft een onmiskenbare invloed op de gezondheid van uw spijsverteringsstelsel. Vezels helpen bijvoorbeeld om de darmen te stimuleren en een regelmatige stoelgang te bevorderen. Als u een vezelarm dieet hebt, hebt u dus een grotere kans op obstipatie. Voedingsmiddelen die veel vezels bevatten, zijn onder meer:
- Volkoren en brood met graankorrels
- Volkoren pasta
- Bruine rijst
- Fruit en groenten
- Peulvruchten (zoals linzen, kikkererwten en bonen)
- Havermout
- Noten en zaden
Omgekeerd, het soort voedsel dat u zou moeten vermijden, omvat wit brood, sterk bewerkte voedingsmiddelen en zuivelproducten.
Uitdroging is een andere voedingsfactor die bijdraagt aan constipatie, omdat het kan resulteren in hardere en drogere ontlasting. Daarom is het belangrijk om elke dag veel water te drinken en cafeïnehoudende dranken en alcohol te vermijden.
Factoren in de levensstijl
Er zijn, naast wat u eet, verschillende andere aan de levensstijl gerelateerde oorzaken van constipatie. Zo draagt inactiviteit in belangrijke mate bij aan zowel constipatie als aambeien.
Als u lange tijd zittend of liggend doorbrengt, hebt u meer kans op een trage spijsvertering. Dit kan op zijn beurt leiden tot constipatie.
Het is ook mogelijk dat een verandering in uw routine constipatie veroorzaakt. Een voorbeeld hiervan is reizen. Wanneer u naar een ander land gaat – vooral naar een land in een heel andere tijdzone – kan de verandering in uw routine en de tijden waarop u eet, slaapt en naar de wc gaat een negatieve invloed hebben op uw spijsvertering.
Andere risicofactoren voor constipatie zijn veroudering, stress, angst en depressie. In sommige gevallen is dit te wijten aan het lagere niveau van activiteiten dat met deze omstandigheden gepaard gaat.
Het kan echter ook verband houden met veranderingen die aan het voedingspatroon gerelateerd zijn en met voorgeschreven medicijnen die u gebruikt om deze gezondheidsproblemen aan te pakken.
Zwangerschap
Er zijn, naast wat u eet, verschillende andere aan de levensstijl gerelateerde oorzaken van constipatie. Zo is bijvoorbeeld een belangrijke bijdrage aan zowel constipatie als aambeien inactiviteit.Constipatie is normaal gedurende de zwangerschap en tot zo’n zes weken na de geboorte.
Dit komt mede door een verhoogde aanmaak van het hormoon progesteron, waardoor spieren zich ontspannen en de spijsvertering langzamer gaat. Het extra gewicht van de baby die op uw bekken drukt, kan ook de stoelgang bemoeilijken.
Toiletgewoontes
Uw toiletgewoontes kunnen ook een rol spelen in het veroorzaken van constipatie en aambeien, evenals andere gelijkaardige aandoeningen. Een aantal factoren om uzelf bewust van te zijn, zijn:
- Vaak de aandrang om te poepen negeren – Dit kan er na verloop van tijd voor zorgen dat dat gevoel verdwijnt en het kan ook uw ontlasting harder en droger maken (en die komt er dus moeilijker uit).
- Te vaak laxeermiddelen gebruiken – Als u dit vaak of gedurende een langere periode doet, kunt u er afhankelijk van worden en wordt uw tolerantie hoger. Dit maakt het op zijn beurt moeilijker voor u om een normale stoelgang te hebben zonder laxeermiddelen.
Andere medische aandoeningen
Obstipatie kan ook worden veroorzaakt door andere medische aandoeningen, hetzij rechtstreeks, hetzij als bijwerking van het geneesmiddel dat u daarvoor gebruikt (zoals bepaalde antidepressiva, ijzersupplementen en pijnstillers).
Een van de meest voorkomende voorbeelden hiervan is constipatie vanwege hemorroïden. Vanwege het feit dat de stoelgang pijnlijk kan zijn als u aambeien hebt, stellen sommige mensen het poepen uit uit angst dat het pijn zal doen.
Helaas kan dit de kans op het ontwikkelen van constipatie vergroten, wat betekent dat aambeien in sommige gevallen net zo goed tot constipatie kunnen leiden als andersom.
Dit is ook het geval bij constipatie vanwege een anale fissuur, waarbij de angst voor het verergeren van de scheur of snee in de anus ervoor zorgt dat mensen terughoudend zijn om naar het toilet te gaan.
Naast medische aandoeningen die de anus zelf aantasten, kunnen ook colorectale problemen, zoals tumoren en inflammatoire darmaandoeningen, leiden tot constipatie. Daarom is het belangrijk om een arts te raadplegen als u ernstige of langdurige symptomen hebt.
Symptomen van constipatie
De meeste mensen beschouwen constipatie als een aandoening die betekent dat u niet kunt poepen. Er zijn echter meer symptomen dan alleen niet kunnen poepen. Dit geldt vooral als u constipatie en aambeien, constipatie vanwege een anale fissuur of een andere, gelijktijdige medische aandoening heeft.
Enkele van de meest voorkomende tekenen van constipatie zijn:
- Minder dan drie keer per week poepen
- Ontlasting die er groot, hard, droog en/of klonterig uit komt
- Pijn voelen tijdens de stoelgang
- Uzelf erg inspannen bij het gebruik van het toilet
- Een gevoel dat niet alles eruit kwam bij het poepen
- Het gevoel hebben dat uw rectum is geblokkeerd
- Maagpijn en/of krampen
- Een opgeblazen gevoel
- Verlies van eetlust
In het geval van constipatie en aambeien en constipatie vanwege een anale fissuur, kunt u ook wat bloeden als u poept.
Het aantal keren dat u moet poepen en de tijd ertussen, verschilt sterk van persoon tot persoon. Dat betekent dat het bij het beoordelen van uw symptomen belangrijk is om uzelf er bewust van te zijn van wat normaal is voor u.
Hoewel het ongemakkelijk kan voelen, is constipatie over het algemeen geen ernstige aandoening en komt het slechts af en toe voor. In sommige gevallen kan het echter chronisch worden, wat betekent dat het lang aanhoudt of steeds terugkomt.
Hoe dan ook, constipatie kan normaal gesproken worden behandeld met eenvoudige veranderingen in het dieet en de levensstijl of het gebruik van zachte laxeermiddelen (zonder recept of op recept).
Behandeling van constipatie
In de meeste gevallen kan constipatie thuis worden behandeld met een paar eenvoudige veranderingen in het dieet en de levensstijl. Dit zijn onder meer:
- De hoeveelheid vezels in uw dieet verhogen
- Meer water drinken dan normaal
- Uw dag beginnen met een warm drankje
- Gebruik van het toilet niet uitstellen als u de behoefte voelt om te poepen – zelfs als u constipatie en aambeien of constipatie vanwege een anale fissuur hebt
- Uw voeten op een lage kruk zetten wanneer u naar het toilet gaat en uw knieën zo mogelijk boven uw heupen houden om het poepen gemakkelijker te maken
- Probeer indien mogelijk stress of onderbrekingen bij het gebruik van het toilet te vermijden
- Een dagelijkse wandeling, hardlopen of soortgelijke vorm van lichaamsbeweging aan uw routine toevoegen
Als veranderingen in dieet en levensstijl na een paar dagen geen verschil lijken te maken bij uw constipatie, probeer dan met een apotheker te praten. Die kan u misschien een geschikt laxeermiddel aanbevelen dat u kunt proberen. Houd er echter rekening mee dat dat slechts voor een korte periode mag worden gebruikt.
Mensen die na ongeveer drie dagen geen verbetering merken, doen er verstandig aan om een afspraak te maken met hun arts. Die kan uw toestand nauwkeuriger diagnosticeren, controleren op andere medische problemen en misschien sterkere laxeermiddelen voorschrijven.
Andere behandelingsopties zijn onder meer zetpillen en een mini-klysma, waarbij vloeistof door de anus en in de darm wordt geleid om de ontlasting te verzachten en eventuele blokkades op te heffen. In geval van fecale impactie moet een zorgverlener de opgehoopte ontlasting mogelijk handmatig of operatief verwijderen.
Hoe behandel u constipatie met aambeien
Het is in het algemeen zo dat constipatie en aambeien op vrijwel dezelfde manier kunnen worden behandeld. Naast het bovenstaande advies, kunt u ook het volgende proberen:
- Het anale gebied baden in warm water om jeuk te verlichten
- Gebruik een schone, uitgewrongen doek met ijswater of een koud kompres om pijn en ongemak rond de anus te verminderen
- Als u interne aambeien hebt die eruit floepen, duw ze dan voorzichtig terug naar binnen
Preventie van constipatie
Als u momenteel geen last hebt van constipatie en dit zo wilt houden, zijn er veel eenvoudige stappen die u kunt nemen om de aandoening te helpen voorkomen. De meest effectieve zijn onder meer:
- Een gezond en uitgebalanceerd dieet volgen dat rijk is aan vezels
- Elke dag zes tot acht glazen water drinken
- Regelmatig bewegen
- Als u een zittend beroep hebt, neem dan de moeite om door de dag heen op te staan en te bewegen
- Neem minder melk en andere zuivelproducten
- Ga naar de wc zodra u de aandrang voelt om te poepen
- Technieken inzetten om met stress om te gaan, zoals meditatie en ademhalingsoefeningen
Vaak gestelde vragen over constipatie
Wanneer moet u naar de dokter gaan voor constipatie?
Vanwege het feit dat constipatie zo’n veelvoorkomende aandoening is, kan het moeilijk zijn om te bepalen wanneer het nodig is om er voor naar de dokter te gaan. Meestal kan constipatie thuis worden behandeld door uw dieet en levensstijl aan te passen. Als dit na een paar dagen echter geen verschil maakt, is het zinvol om een afspraak te maken.
Bovendien moet u onmiddellijk uw arts raadplegen als u constipatie hebt en een van de volgende situaties van toepassing is:
- U hebt langdurig een opgeblazen gevoel
- U bent onverwachts afgevallen
- U bent vermoeid
- U vindt bloed in uw ontlasting
- Uw constipatie blijft terugkomen en duurt lang
- U hebt intense pijn
- Uw symptomen worden erger in plaats van beter
- U hebt koorts of moet overgeven
Kan constipatie een symptoom zijn van iets ergers?
In zeldzame gevallen kan constipatie een symptoom zijn van een ernstigere aandoening. Daarom is het belangrijk om uw huisarts te raadplegen als u uzelf zorgen maakt. Hij kan diagnosticeren of u een ongevaarlijke aandoening zoals constipatie en aambeien of constipatie vanwege een anale fissuur hebt of dat er een risico is op een ziekte zoals kanker aan de dikke darm of anale kanker. Hoe dan ook, vroege detectie biedt de beste kans op een volledig en snel herstel.
Kunnen aambeien leiden tot constipatie?
Ja, het werkt beide kanten op. Aambeien kunnen ervoor zorgen dat u verstopt raakt door angst om naar het toilet te gaan. Probeer te zorgen dat constipatie vanwege hemorroïden uw stoelgang niet teveel beïnvloedt.
Kunnen hemorroïden de stoelgang blokkeren?
Als u hemorroïden (aambeien) hebt, kan het zijn dat dit de stoelgang pijnlijk maakt. Het is nog steeds heel goed mogelijk om te poepen met hemorroïden; het kan gewoon een beetje pijnlijk aanvoelen of resulteren in een kleine hoeveelheid bloed.
Hemorroïden blokkeren normaal gesproken de stoelgang niet, tenzij ze extreem opgezwollen zijn. Aambeien kunnen het poepen echter moeilijker maken, vooral als ze groot zijn. De aandoening kan u ook het gevoel geven dat u nog steeds moet poepen nadat u al bent geweest.
Hoe poept u met hemorroïden?
Als u wilt poepen terwijl u hemorroïden hebt, moet u veel drinken, vezels eten, afvegen met vochtig toiletpapier, sporten en een warm bad nemen om de pijn te verzachten. U kunt ook paracetamol nemen. Zorg dat u niet te veel tijd op het toilet doorbrengt. Dit helpt niet.
Referenties
- https://www.nhs.uk/conditions/constipation/
- https://www.webmd.com/digestive-disorders/digestive-diseases-constipation
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/324379
- https://www.nhs.uk/conditions/piles-haemorrhoids/
- https://www.nhs.uk/conditions/anal-fissure/
- https://www.healthline.com/health/fecal-impaction
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/150322
- https://www.healthline.com/health/constipation
- https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/anal-cancer